Polska słabo radzi sobie ze ściąganiem podatków

fot. kadmy/bigstockphoto.com

Choć od dawna się o tym mówi, to jednak poprawy nie widać. Ściągalność podatków w Polsce wciąż jest słaba. Zauważył to nawet Międzynarodowy Fundusz Walutowy, który o swoich obserwacjach informuje w specjalnym raporcie.

W listopadzie 2014 r. Międzynarodowy Fundusz Walutowy przyjrzał się skuteczności działania naszej administracji podatkowej. Ze sporządzonego na postawie obserwacji raportu pt. „Administracja Podatkowa – wyzwania modernizacyjne i priorytety strategiczne” wynika, że ściągalność podatków w Polsce ma się źle. Spada wartość opłat uzyskiwanych zarówno z tytułu podatku VAT, jak i CIT.

MFW opublikował dokładniejsze dane, według których w 2008 r. łączne dochody z VAT, CIT oraz PIT oszacowano na 16 pkt. PKB. Rok później było to już tylko 14 pkt. PKB, a w 2013 r. sytuacja dodatkowo pogorszyła się i odczyt wskazał na 13,1 pkt. PKB. Szacuje się, że dane za 2014 r. wskażą 13,5 pkt. i choć będzie to poprawa w ujęciu rocznym, to jednak wynik wciąż będzie słaby. Sytuacja jest tym bardziej niepokojąca, że w innych europejskich krajach poziom przychodów z podatków powrócił do tego obserwowanego przed wybuchem kryzysu gospodarczego.

MFW przytoczył również dane przedstawione niedawno przez Komisję Europejską, z których wynika, że w Polsce duży jest odsetek podatników unikających najpowszechniejszego podatku – podatku VAT. O ile w 2010 r. unikanie wynosiło 18% potencjalnego poboru, to już w 2012 r. było to 25%. Podkreślono, że nasz resort finansów stara się przeciwdziałać takim zjawiskom, jednak podejmowane przez ministerstwo czynności nie są efektywne. Dodano, że niezbędne wydaje się określenie długoterminowej wizji modernizacji administracji podatkowej ze szczególnym uwzględnieniem reform mogących podnieść skuteczność ściągania podatków.

Fundusz wskazał najlepsze rozwiązania, jakie mogłyby pomóc w zwiększeniu wydajności poboru podatków. Miałoby to być uruchomienie skoordynowanych projektów związanych z obowiązkiem podatkowym spoczywającym na przedstawicielach tzw. branż wysokiego ryzyka i opracowanie strategii odnośnie osób prowadzących działalność niezarejestrowaną. Ponadto, zdaniem ekspertów MFW, należy wykorzystać krajowe bazy danych o podatnikach w celu skonsolidowania analizy ryzyka VAT.