Co się zmieni w prawie pracy?

Rok 2023 przyniesie istotne zmiany w Kodeksie pracy. Nowelizacja wprowadza m.in. regulacje kwestii związanych z pracą zdalną, zmiany w urlopach, wyższe wynagrodzenie minimalne, wyższe diety za podróże służbowe czy dodatkowe przerwy w pracy.

Zmiany w urlopach

Na implementację w polskim prawie czeka unijna dyrektywa work-life balance, która wprowadza istotne zmiany w urlopach dla pracowników. Osobom, które muszą zaopiekować się dzieckiem lub innym członkiem rodziny będzie przysługiwał bezpłatny urlop opiekuńczy. Ma on być udzielany na wniosek pracownika i może trwać maksymalnie pięć dni w ciągu roku. Nowelizacja wprowadza również dodatkowy urlop z powodu „siły wyższej”, tj. dwa dni robocze lub 16 godzin urlopu spowodowanej działaniem siły wyższej, jak np. nagły wypadek czy choroba. Ma być on płatny w wysokości 50% wynagrodzenia. Ponadto wydłużeniu ulegnie urlop rodzicielski – o 9 tygodni. W przypadku urodzenia jednego dziecka rodzicowi będzie przysługiwało nie 32 a 42 tygodni urlopu, a w przypadku porodu mnogiego zamiast 34 tygodni urlop ten będzie mógł trwać 43 tygodnie. Dłuższy urlop rodzicielski będzie można wykorzystać w maksymalnie 5 częściach do końca roku, w którym dziecko ukończy 6 lat. Ojciec będzie mógł wykorzystać dziewięć tygodni z tego urlopu. Istotna zmiana dotyczy też wypłacania zasiłku macierzyńskiego. Nowelizacja przewiduje bowiem ustalenie wysokości zasiłku za cały okres trwania urlopu rodzicielskiego dla obojga rodziców na poziomie 70% podstawy wymiaru tego zasiłku.

Praca zdalna w Kodeksie pracy

W 2023 praca zdalna zostanie uregulowana w Kodeksie pracy, pojawi się jej definicja oraz związane z nią obowiązki i przywileje. Praca zdalna będzie możliwa na stałe, hybrydowo lub też okazjonalnie. Wnioskować o nią będzie mógł pracownik, ale również i pracodawca. Oczywiście praca zdalna nie będzie możliwa dla wszystkich profesji. Jednak w zawodach, w których pracownik będzie mógł ją wykonywać, Kodeks pracy dopuszcza sytuacje, w których pracodawca nie będzie mógł jej odmówić. Wśród przywilejów pracowniczych ma się znaleźć m.in. pokrycie kosztów energii elektrycznej oraz dopłaty za Internet. Istotne są również zapisy o możliwości kontrolowania pracownika  pracującego zdalnie, także pod kątem jego trzeźwości.

Wyższe wynagrodzenie minimalne i wyższe stawki diet

Już w pierwszym półroczu wzrosło wynagrodzenie minimalne do poziomu 3 490 zł brutto, a minimalna stawka godzinowa do 22,8 zł. W tym roku czeka nas jeszcze jedna podwyżka. Od 1 lipca 2023 r. minimalne wynagrodzenie znów pójdzie w górę i będzie wynosić 3 600 zł, a stawka godzinowa – 23,50 zł. Od 1 stycznia wzrosła również stawka diety za dobę podróży służbowej i wynosi ona teraz 45 zł (wcześniej 38 zł).

Jakie jeszcze istotne zmiany?

Znaczącą zmianą będzie również wprowadzenie obowiązku podania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie umów na czas określony, co do tej pory obowiązywało wyłącznie w przypadku umów na czas nieokreślony. Wprowadzone zostaną także dodatkowe przerwy, które wliczane będą do podstawowego czasu pracy. Obecnie pracownik ma prawo do co najmniej 15- minutowej przerwy. Nowelizacja przewiduje drugą przerwę 15-minutową, jeżeli dobowy wymiar pracy jest dłuższy niż 9 godzin, oraz trzecią przerwą – również kwadrans, dla pracownika, który pracuje więcej niż 16 godzin.