Separacja czy rozwód?

fot. aslysun/bigstockphoto.com

Zarówno rozwód, jak i separacja mają na celu uporządkowanie spraw między małżonkami, przy czym rozwód stanowi trwałe rozwiązanie małżeństwa, a separacja jest wyjściem tymczasowym, które może być czasem przemyśleń na temat związku oraz podjęcia decyzji o jego przyszłości.

Zarówno rozwód, jak i separacja następują na skutek orzeczenia sądu, jednak poza ich trwałym oraz tymczasowym charakterem występują między nimi jeszcze inne różnice. Warto nadmienić, że wraz z zakończeniem separacji małżeństwo może zdecydować się na rozwód, albo na powrót do wspólnego życia, nie kierując do sądu pozwu rozwodowego.

Po orzeczeniu rozwodu możliwe jest ponowne wstąpienie w związek małżeński, gdyż obecne małżeństwo zostaje w ten sposób rozwiązane. W przypadku orzeczenia separacji nie jest to możliwe, ponieważ małżeństwo zostaje niejako „zawieszone”, a formalnie osoby pozostające w separacji nadal są małżeństwem.

Inne są również przesłanki oraz sposób uzyskania orzeczenia. Zasadniczo uzyskanie separacji jest łatwiejsze, ponieważ nie wymaga udowodnienia przed sądem, że rozkład pożycia jest trwały. Należy wykazać jedynie, że jest to rozkład zupełny. Orzeczenia separacji może żądać małżonek winny rozkładowi pożycia, co jest niemożliwe w przypadku rozwodu. Obowiązek dowodowy w przypadku rozwodu jest bardziej rozbudowany, należy bowiem dowieść przed sądem, że nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia oraz, że małżonkowie nie widzą już nadziei na zmianę tego stanu rzeczy.

Ze względu na mniejszą formalność w zakresie dowodowym postępowania o orzeczenie separacji, czas jego trwania oraz koszt przeprowadzenia jest o wiele mniejszy niż w przypadku postępowania rozwodowego. Przy obopólnej zgodzie stron, gdy małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci, separacja może zostać orzeczona już na pierwszej rozprawie, a opłata sądowa wynosi w tym przypadku 100 zł.

Tymczasem proces rozwodowy rzadko kończy się jedną rozprawą, zwłaszcza jeśli podczas procedowania ma dojść do orzeczenia o winie jednego z małżonków. Opłata sądowa w stałej wysokości przy wniesieniu pozwu rozwodowego wynosi 600 zł, do tego należy doliczyć ewentualne koszty zastępstwa przez profesjonalnego pełnomocnika. Zdarza się, że sąd widząc możliwość ratowana związku lub polubownego załatwienia sprawy, kieruje strony do mediacji, co wiąże się z dodatkowymi opłatami. Ilość rozpraw rozwodowych zależy w dużej mierze od nastawienia stron, jeśli bowiem ustalą oni wspólne stanowisko w zakresie opieki nad wspólnymi dziećmi czy podziału majątku, proces taki może przebiec sprawnie. Jeśli jednak nie osiągną porozumienia w tej kwestii, postępowanie może trwać nawet kilka czy kilkanaście miesięcy.

Rozwód niesie za sobą konsekwencje formalne, umożliwia bowiem stronom powrót do swojego poprzedniego nazwiska, co nie jest możliwe w przypadku orzeczenia separacji. Zmiana następuje poprzez złożenie oświadczenia przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego w okresie 3 miesięcy od dnia orzeczenia rozwodu.

W trakcie trwania separacji małżonkowie mają obowiązek wzajemnej pomocy jeśli przemawiają za tym względu słuszności. Obowiązku takiego nie mają małżonkowie, wobec których orzeczono rozwód.