Rękojmia i gwarancja konsumencka – co się zmieni?
Bieżący rok to okres zmian w prawie, które znacząco wpływają na działalność sprzedawców stacjonarnych oraz z sektora e-commerce. Zmiany te stanowią efekt implementowania w Polsce tzw. dyrektywy towarowej, która istotnie modyfikuje dotychczasowe zasady rozpatrywania reklamacji składanych przez konsumentów. Co dokładnie się zmieni?
Rękojmia konsumencka — osobny rodzaj rękojmi
Rękojmia przysługująca konsumentom oraz przedsiębiorcom na prawach konsumenta stanie się osobną instytucją prawną – „reklamacją konsumencką” – uregulowaną w przepisach ustawy o prawach konsumenta. Rękojmia „tradycyjna” jest natomiast uregulowana w Kodeksie cywilnym. Oznacza to, iż przepisy dotyczące rękojmi w zależności od tego, czy będą dotyczyły konsumentów, czy nie konsumentów, znajdować się będą w dwóch aktach prawnych, które będą równolegle obowiązywały. Istotną jest też informacja, że rękojmia konsumencka będzie obejmowała zarówno umowy sprzedaży, jak i umowy o dzieło i umowy dostawy.
Niezgodności towaru z umową zamiast wady
Podstawową wprowadzoną przez ustawodawcę zmianą jest fakt, iż rękojmia opierać się będzie na pojęciu niezgodności towaru z umową, a nie jak dotychczas na pojęciu wady fizycznej lub prawnej rzeczy. Przy zmianach kryteria oceny zgodności z umową zostaną znacznie rozszerzone w porównaniu z dotychczasową rękojmią. Zgodnie z nowymi przepisami, towar będzie zgodny z umową, gdy w zgodzie z jej postanowieniami pozostaną przede wszystkim opis towaru, jego rodzaj, ilość, jakość, kompletność i funkcjonalność oraz przydatność towaru do konkretnego celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę, a sprzedawca to zaakceptował. Zakupiony towar powinien także nadawać się do celów, do których zazwyczaj używa się tego rodzaju rzecz, być trwały i bezpieczny, być dostarczony wraz z kompletem akcesoriów oraz instrukcjami, których kupujący może rozsądnie oczekiwać. W przypadku niespełnienia chociażby jednego z wymienianych punktów, kupującemu będą przysługiwały uprawnienia wynikające z rękojmi konsumenckiej. Zakres odpowiedzialności sprzedawcy zostanie więc znacznie poszerzony. Gdy dojdzie do sytuacji, w której towar jest niezgodny z umową, kupujący będzie mógł podjąć następujące kroki: zażądać naprawy lub wymiany towaru niezgodnego z umową lub złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny towaru albo odstąpieniu od umowy. W odróżnieniu od „tradycyjnej” rękojmi to realizacja tych działań ma przebiegać inaczej niż dotychczas.
Naprawa lub wymiana towaru
Konsument w pierwszej kolejności zażądać może naprawy lub wymiany towaru. Dopiero jeżeli sprzedawca odmówił, już raz doprowadził rzecz do stanu zgodnego z umową, lub wada jest na tyle istotna, że można pominąć naprawę, to konsument może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny bądź o odstąpieniu od umowy.
Co z przepisami o gwarancji?
Zmiany w przepisach dotyczących gwarancji są relatywnie niewielkie. Najważniejszy zapis stanowi przepis, że gwarancja trwałości nie może przewidywać warunków naprawy albo wymiany mniej korzystnych dla konsumenta niż określone dla rękojmi.
Kiedy zmiany wejdą w życie?
Obecnie wciąż trwają prace legislacyjne nad projektem wprowadzającym zmiany przewidziane przez „dyrektywę towarową” i wiele wskazuje na to, że prace te zostaną zakończone jeszcze w tym roku.