Obniżenie ratingu Polski i jego konsekwencje

fot. dolgachov/bigstockphoto.com

Rating jest kredytową oceną, która pozwala oszacować i scharakteryzować poziom zdolności kredytowej oraz zobowiązania i możliwości finansowe danego podmiotu finansowego. Może ona być dokonywana przez wyspecjalizowaną w tym kierunku agencję ratingową.

Obecnie mamy do czynienia z sytuacją, w której analitycy Standard & Poor’s Ratings Services, agencji ratingowej, która przyznaje oceny poszczególnym krajom, obniżyli rating Polski z „A-” do „BB”. Jak argumentują swoją decyzję?

Wyjaśniając swoją ocenę, eksperci twierdzą, że od czasu wyborów w październiku 2015 r., nowe władze Polski zainicjowały szereg działań legislacyjnych, które według tej agencji osłabiają niezależność, efektywność oraz wiarygodność najważniejszych instytucji państwa. Działania te pokazują inne niż wcześniej oczekiwane kierunki rozwoju. Przez to może wystąpić ryzyko wpływające na wzrost gospodarczy i finanse publiczne.

Decyzja o obniżeniu ratingu zrównała nasz kraj z Hiszpanią, która ma dwukrotnie wyższy dług publiczny wobec PBK, jednak Standard & Poor’s Ratings Service twierdzi, że bierze pod uwagę nie tylko uwarunkowania ekonomiczne, ale istotna jest ocena instytucjonalna, która odpowiada za jedną czwartą ratingu.

W jaki sposób zmiany polityczne mogą wpłynąć na sytuację gospodarczą w Polsce?

Ocena instytucjonalna obrazuje sposób tworzenia polityki rządu i jego wpływ na podstawy wiarygodności finansowej poprzez promowanie zrównoważonego wzrostu gospodarczego, zapewnienie trwałości finansów publicznych oraz postawę wobec kryzysów czy zmian ekonomicznych i politycznych. Wcześniejsze doświadczenia w tym zakresie pokazały, że w przypadku 8 na 10 państw, które były niewypłacalne, działo się to dlatego, że ich rząd postanowił nie spłacać długu a nie, że nie był już w stanie tego zrobić.

Ministerstwo Finansów oceniło tę decyzję jako niezrozumiałą. Przypomniano również, że w 2011 roku S&P jako jedyna z tzw. wielkiej trójki obniżyła rating USA, co określono jako „niestandardowe i kontrowersyjne”.

Jakie skutki dla Polski może mieć obniżenie ratingu?

Konsekwencje gospodarcze możne ocenić w perspektywie krótko- i długoterminowej. Złoty natychmiast zareagował na obniżenie ratingu dla Polski i mocno osłabił swój kurs do dolara, euro i franka. Oznacza to spadek jego wartości na arenie międzynarodowej. W dalszej konsekwencji może to oznaczać zwiększone ryzyko inwestycyjne. Spadła również wartość warszawskiej giełdy. Ekonomiści oceniają, że firmy, ale również Skarb Państwa będą płacić większe odsetki od zaciągniętych kredytów. Pogorszenie ocen może więc wpłynąć niekorzystnie na stan finansów publicznych. Można się również spodziewać odpływu kapitału z rodzimego rynku obligacji skarbowych oraz słabości spadku indeksu. Będzie to również miało wpływ na życie przeciętnego obywatela – droższe będą zagraniczne zakupy, zwiększy się również koszt kredytów w obcych walutach, zyskać jednak mogą osoby, które mają oszczędności w euro lub dolarach.