Nowe kompetencje ministra sprawiedliwości

fot. bigstockphoto.com

Czwartego marca bieżącego roku weszła w życie nowelizacja ustawy o prokuraturze, wdrażająca zmiany w obszarze wymiaru sprawiedliwości, zapowiadane przez obecną ekipę rządzącą w czasie ostatniej kampanii wyborczej.

Wprowadzone przepisy przewidują między innymi powołanie, w miejsce funkcjonującej do tej pory Prokuratury Generalnej, Prokuratury Krajowej pod kierownictwem Prokuratora Krajowego, będącego jednocześnie pierwszym zastępcą Prokuratora Generalnego, utworzenie Prokuratur Regionalnych w miejsce Prokuratur Apelacyjnych, powołanie zastępcy Prokuratora Generalnego do spraw przestępczości zorganizowanej i korupcji oraz zastępcy do spraw wojskowych, a także zniesienie wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury, to jest Naczelnej Prokuratury Wojskowej, wojskowych prokurator okręgowych oraz wojskowych prokurator garnizonowych, których kompetencje zostaną włączone w zakres obowiązków prokuratury powszechnej (prokuratorzy wojskowi będą również prowadzili postępowania w sprawach powszechnych). Istotnymi zmianami są również zniesienie kadencyjności prokuratorów oraz likwidacja Krajowej Rady Prokuratury, oznaczającymi przejęcie przez Prokuratora Generalnego oraz Prokuratora Krajowego kwestii związanych z polityką kadrową w podległych im jednostkach. Uzyskane uprawnienia mają umożliwić nagradzanie wyróżniających się prokuratorów, na przykład awansem lub nagrodami pieniężnymi. Dzięki wprowadzeniu jawnego oraz sprawniejszego przeprowadzania postępowania dyscyplinarnego, działania prokuratorów mają stać się bardziej transparentne dla opinii publicznej. Samorząd prokuratorski zostanie natomiast rozszerzony poprzez stworzenie Krajowej Rady Prokuratorów, funkcjonującej przy Prokuratorze Generalnym, oraz Zgromadzenia prokuratorów Prokuratury Krajowej, z możliwością większego udziału w jego posiedzeniach przedstawicieli Prokuratur Regionalnych. Wejście w życie ustawy spowodowało natychmiastowe wygaśnięcie kadencji prokuratorów pełniących dotychczasowe funkcje.

Najczęściej omawianą – i wywołującą najwięcej emocji, zwłaszcza w środowiskach opozycyjnych – zmianą jest zniesienie rozdziału funkcji Ministra Sprawiedliwości oraz funkcji Prokuratora Generalnego. W wyniku połączenia kompetencji obu stanowisk, urzędujący Minister uzyskuje prawo do bezpośredniego kierowania pracami prokuratury, między innymi poprzez wydawanie zarządzeń, poleceń oraz wytycznych. Zyskuje on również możliwość zarządzenia przejęcia i prowadzenia na poziomie Prokuratury Krajowej postępowań o tak zwanym obszernym materiale dowodowym oraz spraw zawiłych pod względem faktycznym lub prawnym.