Działalność gospodarcza
Foxy burrow/bigstockphoto.com
Każdy, kto prowadzi bądź planuje założyć działalność gospodarczą, powinien zapoznać się z jej definicjami. Wbrew pozorom określenie, co oznacza to pojęcie, nie jest tak proste. Różne ustawy definiują bowiem w odmienny sposób, czym jest działalność gospodarcza. Istnienie także wytłumaczenie potoczne, które bywa mylnie stosowane. Zobaczymy, co na ten temat mówi polskie prawo.
Możliwe cele prowadzenia działalności gospodarczej
Działalność gospodarcza to forma różnego typu aktywności zawodowej, jaką wykonują przedsiębiorcy. Celów takiej formy działania jest kilka. Dla przedsiębiorców prywatnych jest to zazwyczaj pomnożenie dochodów, dla przedsiębiorstw komunalnych może być to natomiast osiągnięcie korzyści pozaekonomicznych, jak przyczynienie się do poprawy warunków egzystencji członków społeczności lokalnej. Istnieją także działalności non-profit, których ideą jest na przykład rozwój nauki, szkolnictwa, sztuki czy przedsiębiorczości. Takie działalności nie przynoszą właścicielowi zysków pieniężnych i prowadzone są zazwyczaj w formie fundacji.
Co o działalności gospodarczej mówią ustawy?
Polskie prawo nie wypracowało jednej definicji. Rozumienie pojęcia w sensie prawnym zależne jest od ustawy, na jaką się akurat powołujemy. I tak Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej mówi, że jest to zarobkowa działalność wytwórcza, usługowa, handlowa, budowlana lub polegająca na wydobywaniu ze złóż kopalin. Wykonywana jest w sposób zorganizowany, ciągły i należy do działalności zawodowej.
Z kolei w Ustawie o VAT obejmuje ona wszystkie działalności producentów, usługodawców bądź handlowców, także rolników czy osoby wydobywające zasoby naturalne lub wykonujące wolne zawody, nawet wtedy, gdy dana aktywność zorganizowana została jednorazowo, ale w sposób, który może sugerować zamiar jej kontynuowania. Działalność gospodarcza obejmuje też wszystkie czynności, które opierają się na wykorzystaniu wartości niematerialnych i prawnych lub towarów w sposób zarobkowy i ciągły. Dla celów związanych z podatkiem VAT należy posługiwać się wyłącznie tą definicją.
Według Ustawy o podatku dochodowym dla osób fizycznych jest to działalność zarobkowa prowadzona (w celach jak wyżej wymienione), bez względu na rezultat, we własnym imieniu, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane korzyści materialne nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4–9 tejże ustawy.
Jeszcze inaczej o działalności mówi Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Wyłącza ona z jej zakresu rolników, a wspomina o twórcach i artystach, osobach prowadzących szkoły publiczne i niepubliczne, wspólnikach spółek oraz osobach prowadzących placówki bądź zespoły.
Działalność regulowana a działalność nieregulowana
W zależności od tego, na czym opiera się nasza działalność, może być ona uznana za regulowaną bądź nieregulowaną. Ten drugi rodzaj zamyka w sobie wszystkie działalności, jakie można prowadzić na zasadach ogólnych. Natomiast na działalności regulowanej ciąży wiele ustanowionych przez prawo obowiązków. Zaliczają się do niej różnego typu aktywności, na przykład ze sfery handlu bronią, paliwami czy energią, wydobywania kopalin ze złóż, przewozów drogowych lub lotniczych. Inne rodzaje działalności regulowanej to między innymi prowadzenie kasyn, ochrona mienia i osób, usługi detektywistyczne, wytwarzanie materiałów wybuchowych, prowadzenie praktyki lekarskiej lub stacji kontroli pojazdów. Dla każdej z tych form prawo przewiduje osobne przepisy. Zakładając działalność, należy więc upewnić się, do jakiego rodzaju się ona zalicza.