Kiedy można wycofać pozew rozwodowy?

fot. Gajus/bigstockphoto.com

Kwestia dopuszczalności cofnięcia pozwu rozwodowego interesuje osoby, które po złożeniu pozwu w sądzie zobaczyły szansę na ratowanie swojego małżeństwa. Ustawodawca uregulował ten problem w przepisach kodeksu postępowania cywilnego.

Zgodnie z zapisami artykułu 203 pozew taki może zostać cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do momentu rozpoczęcia rozprawy, a jeśli wraz z cofnięciem powód cofa swoje roszczenie – do wydania wyroku, a także po wydaniu wyroku, jeśli cofnięcia dokonano przed jego uprawomocnieniem się z jednoczesnym zrzeczeniem się roszczenia i za zgodą pozwanego. Cofnięcie powództwa nie wywołuje żadnych skutków, jakie wiążą się z wytoczeniem powództwa.

W razie cofnięcia pozwu poza rozprawą przewodniczący odwołuje wyznaczoną w sprawie rozprawę, o czym musi powiadomić pozwanego. Ten może w terminie dwutygodniowym złożyć wniosek o przyznanie kosztów, czyli zwrot wydatków poniesionych w związku z postępowaniem. Ze względu na specyfikę postępowania rozwodowego, w którym do skutecznego cofnięcia pozwu (po rozpoczęciu przewodu sądowego) niezbędna jest zgoda pozwanego, niezłożenie przez niego oświadczenia w terminie dwutygodniowym traktuje się jako wyrażenie zgody na cofnięcie. Jednak sąd może uznać za niedopuszczalne cofniecie pozwu, jeśli okoliczności danej sprawy wskazują, że jest to sprzeczne z prawem, z zasadami współżycia społecznego, lub zmierza do obejścia prawa.

Aby cofnąć pozew należy przed dniem rozprawy doręczyć do sądu pismo procesowe, które w swej treści zawiera oświadczenie o cofnięciu pozwu. Należy ponadto je odpowiednio uzasadnić. Dodatkowo powinno ono zawierać następujące dane: miejsce i datę sporządzenia, wskazanie sądu wraz z oznaczeniem sygnatury sprawy, wskazanie z imienia i nazwiska stron procesu (powoda i pozwanego) wraz z adresami zamieszkania, ewentualnie adresami do doręczeń, podpis powoda, a także tytuł „cofnięcie pozwu”. Cofnąć można pozew w całości lub w części, a skutkiem tego jest umorzenie postępowania w całości lub w zakresie objętym pismem procesowym.

Cofnięcie pozwu jest dopuszczalne pod warunkiem, że małżonek pozwany w odpowiedzi na pozew również nie zażądał rozwodu. W sytuacji gdy jeden z małżonków chce rozwodu, a drugi chce ratować małżeństwo, alternatywnym rozwiązaniem stosowanym przez sąd może być skierowanie stron do mediacji. Jeśli jednak do pojednania nie dojdzie, sąd będzie prowadził postępowanie rozwodowe badając czy między małżonkami doszło do zupełnego rozkładu pożycia. Stanie się tak, mimo wycofania pozwu przez powoda, jeśli pozwany oświadczył, że również żąda orzeczenia rozwodu. Wtedy sytuacja procesowa zmienia się w ten sposób, że powództwo wytoczone przeciwko pozwanemu jest w rzeczywistości jego własnym powództwem.

Skuteczne cofnięcie pozwu rozwodowego, zgodnie z obowiązującymi przepisami, powoduje zwrot całej opłaty od pozwu, jaką uiścił powód. Tak się dzieje jeśli pozew cofnięto w I instancji. Jeśli dokonano tego już w II instancji, w postępowaniu apelacyjnym wtedy powodowi przysługuje zwrot połowy opłaty od apelacji.