Prawo cywilne

Prawo ma wiele gałęzi. Obok tak znanych i często wspominanych jak prawo karne czy prawo pracy istnieje inna, nieco mniej znana, ale wcale nie mniej ważna. Reguluje ona, bowiem, stosunki cywilnoprawne między osobami fizycznymi, prawnymi, jednostkami organizacyjnymi nie będącymi osobami prawnymi – w jej jurysdykcji znajdujemy się więc wszyscy jako osoby prywatne. Nosi ona nazwę prawa cywilnego (z łaciny – ius civile).
 

 
Prawo cywilne cechuje przede wszystkim to, że nie mamy w nim do czynienia ze stosunkiem podporządkowania jednego podmiotu drugiemu (jak ma miejsce w prawie publicznym), występują tu autonomiczne i równoważne podmioty. W Polsce jest ono prawem stanowionym już od X wieku, jednak skodyfikowane zostało dopiero w roku 1965. To właśnie z prawa cywilnego wyodrębniły się takie „podgałęzie” jak prawo handlowe czy prawo własności intelektualnej. Prawo cywilne, jak każde inne, dzieli się na sekcje. Są to:

• część ogólna (czyli taka, która reguluje zagadnienia wspólne dla całego prawa cywilnego, w tym konflikty między obywatelami, które nie podlegają dalszym działom);
• prawo rzeczowe (jak sama nazwa wskazuje odnoszące się do rzeczy);
• prawo zobowiązań (normy prawa majątkowego o charakterze względnym);
• prawo spadkowe (dotyczy przechodzenia majątku po zmarłym na inne podmioty, w tym jak zostanie on podzielony i kto ma do niego prawo),
• prawo rodzinne (które dotyczy zarówno spraw majątkowych jak i stosunków prawnorodzinnych).

Podział ten jest spuścizną po prawie rzymskim. Mimo iż nie jest on logiczny (bowiem różne działy wyodrębnione są na podstawie różnych kryteriów) to okazał się jednym z najtrwalszych i najskuteczniejszych w historii światowego prawa. Cywilnoprawna metoda regulacji (wykorzystana w prawie cywilnym) znalazła swoje zastosowanie także w wielu węższych gałęziach prawa takich jak prawo górnicze czy wodne. Zazwyczaj wiąże się ją także z metodą administracyjną. W prawodawstwie międzynarodowym zwane jest ono prawem prywatnym. Międzynarodowe prawo prywatne decyduje także, prawodawstwo którego z państw (przy konflikcie dwóch obywateli pochodzących z różnych krajów) będzie nadrzędne, a co za tym idzie – respektowane.