Ustawa o dekomunizacji przestrzeni publicznej

W dniu 1 kwietnia 2016 r. uchwalono ustawę o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Ustawa weszła w życie we wrześniu br. Od tego czasu gminy mają 12 miesięcy na dostosowanie nazewnictwa ulic i placów.Szacuje się, że nawet ok. 1200-1400 nazw miejsc w Polsce może podlegać zmianie. W niektórych miejscowościach dotyczy to nawet kilkudziesięciu ulic, np. w Warszawie ok. 20, a w Krakowie ok. 30. Dekomunizacja ma objąć także budynki użyteczności publicznej i pomniki (niektóre pomniki mogą zostać usunięte).

Proces dekomunizacji nazw ulic zaczął się już po 1989 r. Z wielu miast znikły ulice Świerczewskiego, Dzierżyńskiego czy Bieruta. Jednak pozostało sporo nazw takich jak  al. Armii Ludowej, ul. Dąbrowszczaków. ul. Berlinga czy ul. Gagarina. Jednak mieszkańcy są często niechętni zmianom, które łączą się z pewnym zamieszaniem i potrzebą uaktualniania danych, a przede wszystkim ze zmianą przyzwyczajeń.

Nie mówiąc o tym, że jeśli chodzi o sam dobór patronów ulic, zdania są podzielone. Przykładowo, historia XIII Brygady im. Jarosława Dąbrowskiego (czyli Dąbrowszczaków) jest trudna i złożona, więc nazywanie miejsc jej imieniem ma zarówno zwolenników, jak i przeciwników. Również niektórzy proponowani nowi patroni ulic wzbudzają skrajne emocje i nie są uważani za postacie jednoznacznie pozytywne – np. Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka”. Takich niejednoznacznych osób i wydarzeń jest w naszej historii wiele – dlatego można zakładać, że samorządy czeka rok niełatwych decyzji. Nowych patronów mają wybierać radni, ale są zapewnienia, że głosy mieszkańców będą tu miały duże znaczenie.

Zmiana adresów na szczęście nie będzie pociągała za sobą konieczności wymiany dowodów osobistych, którymi będzie można się posługiwać do upływu terminu ważności. Natomiast postępowania dotyczące zapisów w księgach wieczystych i innych dokumentach będą wolne od opłat.