Dłuższa żywotność sprzętów – planowane przepisy

Olivier Le Moal/bigstockphoto.com

Planowane starzenie (ang. planned obsolescence) to strategie producentów, mające na celu skrócenie przydatności sprzętów do użytku, aby po określonym czasie nie nadawały się one do naprawy lub stała się ona nieopłacalna. W efekcie tego konsumenci są zmuszeni do kupowania nowych urządzeń. Parlament Europejski pracuje nad przepisami, które mają ukrócić te praktyki.

Do pierwszych przykładów planowanego starzenia należały żarówki o określonym czasie żywotności, znacznie krótszym od możliwego do osiągnięcia. Inne często spotykane sytuacje tego typu to np. urządzenia AGD psujące się tuż po okresie gwarancji (wynoszącym zwykle 2-3 lata), drukarki, które są wciąż sprawne, ale nie można już kupić pasującego tuszu, gdyż został wycofany z produkcji, telefony z bateriami nie dającymi się wymienić, czy też wysokie ceny części zamiennych.

Producenci sprzętów elektronicznych zwykle nie przyznają się do stosowania planowanego starzenia. Jednak niejeden z nas doświadczył, jak to działa w praktyce. Przy tym wielu z nas ma porównanie do trwałości urządzeń wyprodukowanych wiele lat temu – w niektórych domach stoją przedwojenne maszyny do szycia czy pralki wirnikowe z lat 70., które działają do dzisiaj.

Planowane starzenie nie tylko jest niedogodnością dla konsumentów i naraża ich na wydatki. Działa także bardzo niekorzystnie na środowisko naturalne, gdyż przyczynia się do zwiększenia ilości odpadów i zużywania większej ilości zasobów do produkcji nowych urządzeń. Dlatego Parlament Europejski zdecydował, że należy opracować przepisy, które skłonią producentów do przedłużenia żywotności sprzętów i zastosowania w nich rozwiązań umożliwiających naprawę. Propozycje konkretnych zmian mają zostać przedstawione wkrótce.