Testament

plantic/bigstockphoto.com

Testament określa, co stanie się z majątkiem spadkodawcy po jego śmierci. Najczęściej ma on formę dokumentu (sporządzonego własnoręcznie lub przez notariusza), ale istnieje też możliwość ustnego oświadczenia ostatniej woli przed określonym urzędem.

Testament może zostać sporządzony przez każdą osobę fizyczną mającą zdolność do czynności prawnych, czyli taką, która ukończyła 18 lat (lub osobę po ukończeniu 16 lat, która zawarła związek małżeński), a zarazem nie została ubezwłasnowolniona. Aby testament był ważny, osoba go sporządzająca musi być zdolna do świadomego i swobodnego podjęcia tej decyzji. Nie może też działać pod wpływem błędu czy groźby. Testament musi też być sporządzony przez wyłącznie jedną osobę – nie można go więc spisać np. wspólnie z małżonkiem.

Istnieją trzy możliwe i jednakowo ważne formy testamentu:

• notarialny – sporządzany przez notariusza;
• holograficzny – napisany w całości ręcznie przez sporządzającego (nie na komputerze czy maszynie; nie może być też spisany przez inną osobę) i opatrzony jego podpisem oraz datą;
• allograficzny – jako ustne oświadczenie woli przy dwóch świadkach wobec któregokolwiek z wymienionych: wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu lub gminy, kierownika urzędu stanu cywilnego; na podstawie oświadczenia sporządza się protokół.

Testament musi być podpisany w sposób nie pozostawiający wątpliwości co do tożsamości spadkodawcy – najlepiej pełnym imieniem i nazwiskiem. Warto też podać datę i miejsce urodzenia oraz numer PESEL. To samo dotyczy spadkobierców. Jest to ważne, by później można było uniknąć sporów o to, kto jest tak naprawdę uprawniony do spadku. Testament powinien też zawierać dokładną datę sporządzenia (dzień, miesiąc i rok). Jest to konieczne na wypadek gdyby trzeba było udowodnić, że w chwili sporządzenia testamentu testator był zdolny do samodzielnego podejmowania takich decyzji (nie był np. ubezwłasnowolniony). Powinno się też wpisać miejscowość, w której testament powstał, by nie było wątpliwości, że podlega on prawu danego kraju.

Testament, który już został sporządzony, może być dowolnie zmieniany lub odwoływany przez testatora bez konieczności wskazywania powodów. W tym celu testator może sporządzić nowy testament lub zniszczyć istniejący albo pozbawić go cech ważności. Jest też możliwość odwołania całości lub części testamentu przez skreślenie lub użycie sformułowań „anuluję”, „odwołuję” czy „unieważniam”. W przypadku sporządzenia nowego testamentu odwołanie może być dokonane w sposób wyraźny (wskazanie woli odwołania poprzedniego testamentu w nowym testamencie) bądź dorozumiany (zawarcie w nowym testamencie postanowień sprzecznych z postanowieniami testamentu wcześniejszego). Nowy testament może być sporządzony w innej formie niż poprzedni.