Polskie prawo a deklaracja sumienia lekarzy. Czy prof. Chazan łamie prawo?

Deklaracja sumienia lekarzy to obecnie jeden z najbardziej kontrowersyjnych, ale i najczęściej poruszanych tematów w mediach. Wielu Polaków twierdzi, że każdy ma prawo żyć zgodnie z własnym sumieniem. Czy jednak deklaracja jest zgodna z prawem?

Owszem, lekarz ma prawo odmówić wykonania zabiegu, jeżeli uważa, że jest ono niezgodne z jego przekonaniami, jednak w takiej sytuacji ma obowiązek wskazania innej placówki lub innego specjalisty, który podejmie się przeprowadzenia stosownych działań. W innym przypadku, jego odmowa i brak wskazania jednostki mogącej udzielić pomocy, nie są zgodne z zapisami prawa. Premier Donald Tusk oficjalnie przyznał, że skoro zawód lekarza nakazuje niesienie pomocy, a niesieniem pomocy bywa także aborcja, to wtedy lekarz ma obowiązek jej wykonania.

Potwierdza to etyk z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Andrzej Szostek, który podkreśla, że jeżeli nawet wskazanie innej jednostki mogącej dokonać zabiegu nadal jest niezgodne z sumieniem lekarza, to w takiej sytuacji w ogóle nie powinien on wykonywać swojego zawodu. Oczywiście, w największym stopniu dotyczy to lekarzy-ginekologów, którzy najczęściej spotykają się z dylematami etycznymi w sprawach związanych z aborcją, sztucznym zapłodnieniem, a nawet z badaniami prenatalnymi. Niestety, w ich przypadku najzwyczajniej nie ma miejsca na przekonania, ponieważ obowiązuje ich prawo, a zgodnie z nim, mają obowiązek udzielenia pomocy pacjentce, bez względu na to, co sądzą na dany temat. Jeżeli natomiast nie udzielą jej samodzielnie, to zobowiązani są do udzielenia jej w sposób pośredni, właśnie poprzez wskazanie miejsca wykonania zabiegu przez innego lekarza.

Etyk posunął się o krok dalej i zaproponował lekarzom zasłaniającym się deklaracją sumienia, by postulowali o zmianę prawa. Jeżeli uda im się je zmienić, to nie będą musieli martwić się tym, że działają niezgodnie z obecnymi zapisami Kodeksu pracy. Jednocześnie, Andrzej Szostek wspominał, że lekarze mogliby od początku swojej kariery jasno deklarować swoje poglądy, tym samym dając do zrozumienia, jakie zabiegi wykonują, a jakich się nie będą podejmować. Niemniej jednak, wątpliwym byłoby, iż znajdą oni pracę bez większych problemów, ponieważ niewiele jednostek chciałoby zatrudnić specjalistów odmawiających wykonywania części zabiegów.