Jaka jest odpowiedzialność za długi współmałżonka

Powstanie wspólności majątkowej, w niektórych przypadkach, wiąże się także ze wspólnym ponoszeniem odpowiedzialności za długi zaciągnięte przez jednego z małżonków. Jednak odpowiedzialność taka dotyczy długów powstałych jedynie w trakcie trwania małżeństwa i obejmuje majątek, wspólnie w tym czasie nabyty.

Poza majątkiem wspólnym małżonkowie posiadają majątek osobisty, i to z jego składników wierzyciel może żądać zaspokojenia. Składniki tego majątku to:

• posiadany majątek osobisty dłużnika zgromadzony przez zawarciem małżeństwa,
• wynagrodzenie za pracę,
• dochody uzyskane z innej działalności zarobkowej,
• korzyści uzyskane z przysługujących małżonkowi praw autorskich, praw własności przemysłowej, innych praw twórcy i pokrewnych.

Za długi małżonka nie odpowiada się również w sytuacji, gdy zawarta została umowa o rozdzielności majątkowej, lub gdy wspólność majątkowa przekształciła się we współwłasność na zasadach ogólnych wskutek ustania małżeństwa.

Kiedy potrzebna jest zgoda współmałżonka

Aby wierzyciel mógł żądać zaspokojenia swoich roszczeń z majątku wspólnego, małżonek musi uprzednio wyrazić zgodę na zaciągnięcie zobowiązania przez drugiego z małżonków. Taka zgoda wymagana jest przy zawieraniu umów kredytowych, pożyczek, ale czasem również przy okazji innych czynności prawnych, jeśli strony tak postanowią. Brak takiej zgody uniemożliwia uzyskanie klauzuli wykonalności na małżonka, w związku z czym prowadzenie egzekucji z majątku wspólnego jest niemożliwe. Jeśli jednak taka zgoda została wydana, to wierzyciel może żądać zaspokojenia zarówno z majątku osobistego dłużnika, jak i z majątku wspólnego małżonków.

Odpowiedzialność solidarna

Odmiennie sytuacja wygląda jeśli jeden z małżonków zaciągnął zobowiązanie w sprawach wynikających z zaspokajania zwykłych potrzeb rodziny. Powoduje to powstanie odpowiedzialności solidarnej w stosunku do obu małżonków. Do zwykłych potrzeb rodziny natomiast należą zobowiązania powstałe np. wskutek zawarcia umów na dostawę mediów, czy umowy najmu mieszkania. Solidarna odpowiedzialność małżonków powstaje bez względu na rodzaj łączących ich stosunków majątkowych, także gdy istnieje między nimi rozdzielność majątkowa. Do zaciągnięcia takiego zobowiązania, a tym samym powstania odpowiedzialności wobec wierzyciela nie jest wymagana zgoda współmałżonka.

Zobowiązania wynikające z obowiązku alimentacyjnego natomiast traktowane są na zasadach ogólnych, podobnie jak inne niebędące czynnościami prawnymi, np. obowiązek zapłaty odszkodowania za spowodowanie szkody w wypadku samochodowym.