Kiedy pracodawca może zwolnić dyscyplinarnie?

Zwolnienie dyscyplinarne w myśl art. 52 Kodeksu Pracy, następuje gdy pracodawca rozwiązuje umowę o pracę bez wypowiedzenia, z winy pracownika. Następuje to w trzech określonych przypadkach:

• ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych,

• popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,

• zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.

Warunki zwolnienia dyscyplinarnego

Warunkiem jest, że rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika nie może nastąpić po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy. Pracodawca w wypowiedzeniu zobowiązany jest do wskazania przyczyny i poinstruowania pracownika o przysługującej mu możliwość odwołania się do sądu pracy od takiej formy zwolnienia.

Pracodawca podejmując decyzję o rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym zobowiązany jest do zasięgnięcia opinii u reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej, którą zawiadamia o przyczynie uzasadniającej rozwiązanie umowy. W razie zastrzeżeń co do zasadności rozwiązania umowy zakładowa organizacja związkowa wyraża swoją opinię niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 3 dni. Ostatecznie jednak opinia związku zawodowego jest tylko opinią, którą pracodawca może przyjąć bądź odrzucić.

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracodawcę może dotyczyć każdej umowy o pracę, oraz w tzw. okresach ochronnych, w których wypowiadanie umowy o pracę jest zakazane np. w czasie urlopu. Obowiązek udowodnienia przyczyny rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia obciąża pracodawcę i to on jest zobowiązany udowodnić, że doszło do ciężkiego naruszenia obowiązków przez pracownika.

Prawa pracownika

W przypadku nieuzasadnionego, niezgodnego z prawem zwolnienia dyscyplinarnego, pracownik ma prawo w ciągu 14 dni od dnia otrzymania wypowiedzenia umowy o pracę odwołać się do sądu pracy z żądaniem o przewrócenie do pracy bądź wystąpić o odszkodowanie.

Jeżeli pracownik został przywrócony do pracy to przysługuje mu wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy nie mniej niż za 1 miesiąc, i nie więcej niż za okres 3 miesięcy.

Odszkodowanie za niezasadne zwolnienie dyscyplinarne dotyczy także pracowników zatrudnionych na czas określony, lub na czas wykonania określonej pracy. Jego wysokość to wynagrodzenie, za czas, do którego umowa miała trwać, jednak nie więcej niż za 3 miesiące. Dotyczy to również pracowników zwolnionych z naruszeniem przepisów będących w okresie wypowiedzenia Wówczas przysługuje wysokość odszkodowania za czas do upływu okresu wypowiedzenia.

Jeżeli została rozwiązana umowa o pracę z pracownikiem chronionym, któremu pozostaje 4 lata pracy do uzyskania emerytury, pracownicą będącą w ciąży, bądź przebywającą na urlopie macierzyńskim przysługuje wynagrodzenie za cały czas pozostawania bez pracy. Powyższa sytuacja dotyczy również mężczyzny będącego na urlopie tacierzyńskim.